TECHNIKI FERMENTOWANIA

TADEUSZ BUKOWSKI “PIECZARKI”

 

METODA PODSTAWOWA – OBORNIK KOŃSKI

Układanie pierwszej pryzmy fermentacyjnej.

Na twardym czystym podłożu wyznaczamy czworobok o szerokości 1,5 m i dowolnej długości.

Następnie układamy świeży nawóz koński warstwami grubości ok 40 cm, przy czym każdą warstwę mocno udeptujemy i polewmy wodą. Postępujemy tak, aż pryzma osiągnie wysokość 1,5m. Jest to tzw. pierwsza pryzma fermentacyjna. Przy układaniu pryzmy należy nawóz dokładnie przetrząsnąć i usunąć z niego wszylkie zanieczyszczenia (gałązki, szkło, szmaty itp).

Przy układaniu pierwszej pryzmy w przypadku posiadania nawozu słomiastego, należy dodać 4kg mocznika lub 10 kg siarczanu amonu na 1 tonę nawozu. Do nawozu łajniastego, a zatem bogatego w azot, dodatek nawozu azotowego jest zbyteczny. Polewanie pryzmy wodą jest bardzo istotne ze względu na utrzymanie w pryzmie odpowiedniej wilgotności. Do obornika należy dodać tyle wody, aby ukazała się ona w niedużej ilości u podstawy pryzmy, ale nie wypływała. Po 2-3 dniach pryzma zaczyna mocno parować. Termometr ziemny wetknięty na głębokość 40 cm powinien wskazac 60-70 stopni C, jednocześnie pryzma osiada. W pryzmie tej fermentacja trwa 5 dni, po czym ustaje. Osłabienie fermentacji spowodowane jest osiadaniem pryzmy, która staje się bardziej zbita, co wstrzymuje dopływ powietrza potrzebnego drobnoustrojom do życia. Spadek temperatury w pryzmie jest znakiem do natychmiastowego przerzucania pryzmy w celu dostarczenia do niej większej ilości powietrza.

Układanie i przerzucanie dalszych pryzm fermentacyjnych.

W różnych częściach pryzmy zachodzą wyraźne róznice w rozkładaniu się nawozu. Zewnętrzna warstwa na bokach jest zwykle za sucha, aby mogła się należycie rozłożyć. W warstwie dolnej u podstawy pryzmy, rozkład nawozu jest zbyt słaby, ponieważ brak tam tlenu. Dlatego przy pierwszym przerzucaniu pryzmy, musimy zwrócić szczególną uwagę na to, aby te części nawozu, które w pierwszej pryzmie były na dole i na zewnątrz, w drugiej pryzmie znalazły się w środku – i odwrotnie, te części które w starej pryzmie były w środku, w nowej powinny znaleźć się na zewnątrz. Aby przewietrzyć nawóz, należy w czasie przerzucania roztrząsnąć go widłami i rozrzucić na możliwie największej powierzchni, a następnie ułożyć w pryzmę.

Drugą i następne pryzmy fermentacyjne należy zakładać zupełnie luźno, jedynie boki pryzmy dla zachowania formy sześcioboku należy ubijać widłami. Pryzmy po uformowaniu należy opylić środkami owadobójczymi i przykryć boki matami. Jeżeli daliśmy mało wody do pierwszej pryzmy fermentacyjnej, co można ustalić podczas przerzucania nawozu, należy w drugiej pryzmie uzupełnić. W drugiej pryzmie, podobnie jak w pierwszej, po 4 dniach następuje spadek temperatury. Wówczas przystępujemy do przerzucania, czyli układania trzeciej pryzmy fermentacyjnej.

Przy układaniu drugiej i trzeciej pryzmy dodajemy do nawozu gips w ilości 30 kg na każdą tonę świeżego obornika. Połowę gipsu należy dać do drugiej, a połowę do trzeciej pryzmy wraz z 3 kg superfosfatu. Gips łącząc sie z wydzielanym z obornika amoniakiem wpływa w pewnym stopniu na zmniejszenie strat azotu, wchłania nadmiar wody oraz lekko zakwasza podłoże, sprzyjając przez to rozwojowi grzybni. Należy uważać, aby gips był równomiernie rozsypany w cienkiej warstwie, gdyż łatwo się zbryla w czasie fermentacji nawozu.

Fermentacja trzeciej pryzmy trwa 4 dni, po tym okresie (tj. W 13 dniu kompostowania) trzeba ocenić czy nawóz można już zwieźć do pieczarkarni. Jeśli nawóz nabrał jednolitego, jasnobrązowego zabarwienia , słoma w nawozie skruszała i zawiera odpowiednią ilość wody (72%), można go przenieść do pomieszczenia, jeśli zaś w nawozie znajdą się jeszcze partie nieprzefermentowane, należy go jeszcze raz przerzucić, formując na okres 2-3 dni luźną pryzmę.

Ogółem fermentacja powyższa trwa 13 dni, w okresie zimowym jeśli fermentacja prowadzona jest na dworze, należy ją przedłużyć o 3 dni.

 

METODA DUŃSKA FERMENTACJI NAWOZU

Ten system fermentacji daje się wyrazić następującum schematem cyfrowym:

(-10)-(-4)-0-6-10-13-15-16

Liczba -10 oznacza przedwstępną fermentację nawozu, polegającą na zwiezieniu całej potrzebnej ilości nawozu co najmniej na 6 dni przed rozpoczęciem wstępnego fermentowania. Najstarsze partie nawozu, pochodzące z 10 dni przed rozpoczęciem kompostowania, są bardzo mocno ubijane, późniejsze stopniowo mniej.

Liczba-4 oznacza wstępną fermentację wykonaną na 4 dni przed rozpoczęciem właściwej fermentacji. Formuje się wówczas pryzmę o szerokości 1,8 m, i wysokości 1,5m oraz dowolnej długości. Dodaje sie do pryzmy 50 kg suszonego kurzaka oraz 500-600 litrów wody na tonę nawozu.

Liczby od 0 do 15 włącznie oznaczają odstępy czasu w dniach, między układaniem poszczególnych pryzm licząc od rozpoczęcia właściwego kompostowania. A więc 0 oznacza ułożenie pierwszej pryzmy. Dodaje się do niej 7-10kg siarczanu amonu oraz 80-120 l wody. Pryzmę po ułożeniu należy opylić środkami owadobójczymi a boki okryć matami. Liczba 6 oznacza, że po 6 dniach fermentacji układa się drugą pryzmę fermentacyjną. Dodaje się do niej 26kg kredy i 35-80 litrów wody na tonę nawozu. Boki pryzmy przykryć matami.

Liczba 10 oznacza, że w 10 dniu od ułożenia pierwszej pryzmy układa się trzecią pryzmę fermentacyjną. Do pryzmy dodaje się 26kg gipsu oraz 7 kg superfosfatu na 1 tonę nawozu. Przu układaniu tej pryzmy następuje bardzo staranne roztrząsanie nawozu.

Liczba 13 to symbol czwartej, ułożonej po 13 dniach, pryzmy fermentacyjnej o szerokości 2,4 m i wysokości tylko 0,6 m. Obornik w tej pryzmie powinien wykazywać wilgotność 75% temp ok 60 stopni C.

Liczba 15 oznacza piąte ułożynie pryzmy w zupełnie luźną stertę o szerokości 2,4 m i wysokości 0,6m. Gdyby przed rozbiórką pryzmy czwartej temp. wynosiła powyżej 62 stopnie C, należy piątą pryzmę ułożyc w warstwie o wysokości 0,4m

Szesnastego dnia można już przystąpić do układania kompostu na półkach lub w skrzynkach w pieczarkarni.

Przy układaniu pierwszej pryzmy nawóz jest mocno ubijany. Przy układaniu drugiej pryzmy ubija sie mocno tylko boki pryzmy, po środku nawóz układa sie luźno. Po przerzuceniu przy każdorazowym formowaniu nowej sterty, zmniejsza się jej szerokość o 10 cm. Wilgotność nawozu powinna wynosić 72-75%, zaś odczyn w momencie układania grzęd 7-7,2 PH.