UPRAWA GRZBÓW NA SŁOMIE – Boczniak Ostrygowaty, Shii-Take
Rodzaj użytej słomy nie ma większego znaczenia. Zaleca się jednak słomę twardą, pszenną lub żytnią. Słomamiękka np. owsiana traci szybko właściwą strukturę. Słoma musi być czysta, sucha, zdrowa, bez zapleśnień i nie zczerniała. Zdrowa słoma jest złotożółta do jasnobrązowej z dość sztywnymi i trudnymi do rozerwania źdźbłami. Przed zaszczepieniem grzybnią słomę należy nawilżyć. Nawilżanie słomy możemy wykonać na kilka sposobów. Czystą i świeżą sieczkę (2-15 cm) ze słomy żytniej lub pszennej wkładamy do worka jutowego. Worek umieszczamy w pojemniku i zalewamy całkowicie gorącą wodą o temperaturze 70-95°C. Następnego dnia wodę wylewamy i sieczkę ponownie zalewamy gorącą wodą. Po ostygnięciu do temperatury ok. 25°C worek wyjmujemy i odstawiamy do całkowitego odcieknięcia nadmiaru wody (kilka godzin). Sieczkę wyjmujemy do czystego pojemnika lub na czystą folię i mieszamy z grzybnią. Jedno opakowanie grzybni ok. l kg wystarcza na 20-30 kg mokrej sieczki (l worek). Inna metoda nawadniania słomy polega na całkowitym zatopieniu jej pod wodą na okres 14 dni. Należy zwrócić uwagę, aby worek był całkowicie zanurzony a woda nie była wymieniana. Kwaśny zapach słomy jest całkowicie naturalny i mija po zaszczepieniu grzybnią. Po wymieszaniu sieczki z grzybnią napełniamy nią czyste worki foliowe. Szerokość worka może być różna ale nie powinna przekraczać 80 cm, wysokość jest dowolna. Nakładając stopniowo sieczkę do worka mocno ją ubijamy a worki zawiązujemy ciasno.
W uprawie na otwartej przestrzeni worki ustawiamy w miejscu cienistym i osłoniętym od wiatru (pod drzewami lub krzewami). Bardzo dobrym miejscem jest szklarenka, inspekt lub tunelik foliowy, ale trzeba je zaciemnić. Wzrost grzybni odbywa się w temperaturze 10-30°C. Najszybciej rośnie grzybnia w temperaturze 25°C.
W zależności od warunków, grzybnia przerasta podłoże w ciągu kilku do kilkunastu tygodni. Można to rozpoznać po białych strzępkach widocznych na słomie. W worku wykonujemy około 20 otworów (2-3 mm), dla zapewnienia wymiany gazów. W temperaturze 15-25°C grzybnia pojawia się na powierzchni słomy pod folią w ciągu ok.4-6 tygodni. W tym momencie otwory należy poszerzyć np. przez krzyżowe nacięcie na długości ok. 2-3 cm. Po całkowitym przerośnięciu słomy w ciągu kilkunastu dni mogą pojawiać się pierwsze owocniki. W ciągu 3-5 miesięcy grzyby pojawiają się okresowo z mniejszymi lub większymi przerwami. W czasie plonowania należy utrzymywać wysoką wilgotność powietrza wokół worków. Można to uzyskać np. pod tunelem foliowym. Odstęp między balotem a folią powinien wynosić co najmniej 20-30 cm. W uprawie jesiennej zbiór rozpoczyna się w kwietniu i maju po przezimowaniu. Po 3-5 miesiącach słoma jest całkowicie wyeksploatowana i boczniak przestaje plonować.
Uprawę można zakładać od marca do października włącznie. Mróz i śnieg nie zagrażają właściwie założonej uprawie.
W pomieszczeniach zamkniętych np. szklarni uprawę można prowadzić przez cały rok. Wypełnione sieczką worki ustawiamy w pomieszczeniu o temperaturze powietrza 16-20°C, jeden obok drugiego w odstępach, co najmniej 10 cm. Po 4 dniach od szczepienia w folii worków wykonujemy otwory o średnicy l do 1,5 cm, co 20 cm w 4 rzędach na całym obwodzie worka. W omawianych warunkach grzybnia przerasta całkowicie podłoże po 2-4 tygodniach. W czasie wzrostu grzybni trzeba zwracać uwagę, aby temperatura wewnątrz worków nie wzrastała powyżej 28°C. Dłużej utrzymująca się temperatura ponad 30°C zabija grzybnię. W przypadku niebezpiecznego wzrostu temperatury pomieszczenie należy wietrzyć. W niższych temperaturach przerastanie grzybni trwa dłużej. Wzrost grzybni może odbywać się w całkowitej ciemności. W tym czasie należy utrzymywać wysoką wilgotność powietrza tj. 85-95%. Przerośnięta grzybnią słoma zmienia barwę na jasno-żółto-kremową. Pod folią widoczna jest biała grzybnia, która całkowicie pokrywa powierzchnię słomy przylegającą do folii. Po przerośnięciu sieczki grzybnią, pomieszczenie należy wietrzyć w celu obniżenia temperatury do 13-18°C i usunięcia nadmiaru dwutlenku węgla. W tym okresie i później potrzebne jest oświetlenie przez 8-12 godzin na dobę.
W pomieszczeniu pozbawionym naturalnego światła zakładamy lampy jarzeniowe. Na 4m2 powierzchni pomieszczenia powinna przypadać jedna świetlówka o świetle zbliżonym do dziennego. Worki z przerośniętym podłożem możemy ustawić także na otwartym terenie w miejscu cienistym i mocno wilgotnym. Po kilku do kilkunastu dniach od obniżenia temperatury w otworach a czasem pod folią powstają zawiązki owocników. Otwory należy nieznacznie poszerzyć a folię nad zawiązkami rozciąć na długości 2 cm na krzyż. Zabieg należy ten wykonać ostrożnie aby nie uszkodzić zawiązków. W czasie wiązania owocników i ich wzrostu trzeba utrzymywać wysoką wilgotność powietrza. Grzyby możemy zraszać kiedy osiągną wielkość co najmniej 3-4 cm. Plonowanie odbywa się rzutami z przerwami co 2-3 tygodnie. Po zebraniu pierwszego rzutu otwory i nacięcia w folii trzeba powiększyć lub całkowicie usunąć folię. Całkowity zbiór wynosi 3-7 kg grzybów z 10 kg suchej sieczki. Owocniki zbieramy kiedy brzeg kapelusza największych egzemplarzy zaczyna się wyprostowywać. Należy zbierać całą kępę. Wycięcie kilku owocników i pozostawienie innych spowoduje ich obumieranie.
Słoma po uprawie boczniaka jest doskonałym nawozem organicznym, który możemy wykorzystać w ogrodzie.
SZCZEPIENIE PNI GRZYBNIA SHIITAKE PRZEBIEGA IDENTYCZNIE JAK BOCZNIAKA NATOMIAST W UPRAWIE SHIITAKE NA SŁOMIE W MOMENCIA SZCZEPIENIA NAWILZONEJ SŁOMY DOBRZE JEST DODAC CZYSTYCH TROCIN DRZEW LISCIASTYCH (BUK, BRZOZA, TOPOLA…) W ILOSCI 1/3 TROCINY 2/3 SŁOMY. DO TAKIEGO SUBSTRATU MOZNA DODAC JESZCZE OTRAB PSZENNYCH 1/10 OBJETOSCI SUBSTRATU.
GRZYBNIĄ SHIITAKE MOZNA ROWNIEZ SZCZEPIC SAME TROCINY Z DODATKIEM OTRĄB PSZENNYCH 1/10 OBJETOSCI SZCZEPIONEGO PODŁOŻA (metoda stosowana w towarowej uprawie shiitake).
GRZYBNIA SHIITAKE PRZERASTA PODŁOŻE NIECO WOLNIEJ OD GRZYBNI BOCZNIAKA.
(Opis na podstawie lektur dostępnych na rynku: “Uprawiamy grzyby w ogrodzie” autor: M. Siwulski
“Uprawa grzybów jadalnych i leczniczych w warunkach naturalnych” autorzy: M. Siwulski, K. Sobieralski)