Uprawa grzybów na drewnie
Grzyby uprawiane na drewnie wydają owocniki przez wiele lat. Większość gatunków, sprzedawanych obecnie w postaci grzybni handlowej dla uprawy na drewnie, rośnie wyłącznie na drewnie liściastym. Na podłoże nadają się tylko pnie, kłody zdrowe – ścięte przed 2-5 miesiącami, nie później. Świeże drewno jest nieodpowiednie, ponieważ grzybnia nie jest w stanie go przerosnąć (soki będące jeszcze w drewnie posiadają antygrzybicze właściwości, co hamuje rozwój grzybni). Natomiast w wyschniętych i wskutek tego popękanych pniach czy gałęziach, grzybnia nie znajduje dostatecznej ilości wody.
Przy uprawie na drewnie rozróżnia się dwa jego rodzaje: twarde i miękkie. Drewno twarde mają na przykład dęby, buki, graby, jesiony, klony, jabłonie i grusze, natomiast miękkie: brzozy, lipy, wierzby, olsze i topole. Grzyby uprawiane na drewnie miękkim wcześniej wydają owocniki. Często pojawiają się one nawet w roku zaszczepienia; owocowanie trwa około 3 lat. Na twardym drewnie owocniki pojawiają się często dopiero po upływie roku czy dwóch, za to owocowanie trwa 5-7 lat.
Kłody drewna przeznaczone do szczepienia powinny mieć średnicę 15-50 cm i długość 30-50 cm. Tylko twardziak jadalny, shii-take (Lentinula edodes) wymaga kłód lub gałęzi o średnicy 8-15 cm i długości 90-120 cm.
Istnieją różne sposoby szczepienia:
– Można w danej kłodzie wywiercić wiele otworów o średnicy ponad 1 cm, napełnić je grzybnią ziarnistą i zamknąć czopkiem drewnianym lub korkiem. Dla ułatwienia wielu producentów produkuje grzybnię na kołkach, którą wbija się w wywiercony otwór o takiej samej średnicy jak kołek i zabezpiecza przed wyschnięciem np: parafiną lub woskiem.
– Przy użyciu klocków i pni, stosuje się głównie następującą metodę. Z każdego klocka odpiłowuje się krążek grubości 2-5 cm. Na powierzchnię cięcia ustawionego pionowo klocka nakłada się 1-centymetrową warstwę grzybni ziarnistej, przykrywa odpiłowanym krążkiem i ostrożnie przybija go gwoździem. Aby grzyby pleśniowe, myszy lub ślimaki nie dostały się do grzybni, uszczelnia się miejsce cięcia folią i taśmą klejącą.
– Kolejna prosta metoda jest następująca . Pośrodku pieńka robi się, najlepiej piłą mechaniczną, poprzeczne nacięcie szerokości 2 cm, sięgające mniej więcej połowy pnia. Powstałą szczelinę wypełnia się starannie grzybnią ziarnistą. Pień otacza się folią i taśmą klejącą, zakrywając miejsce szczepienia w celu jego zabezpieczenia.
Podczas szczepienia należy zachować absolutną czystość, w przeciwnym wypadku grzybnia może ulec zepsuciu. Grzybni ziarnistejj, której “nośnikiem” jest ziarno zbórz, nie należy dotykać rękoma, najlepiej nakładać ją łyżką.
Po prawidłowym szczepieniu, zaczyna się faza przerastania podłoża przez grzybnię. Zaszczepione klocki czy kłody, ustawia się warstwami w zacienionym miejscu. Aby zapewnić niezbędną wilgotność, nakrywa się je mokrymi workami jutowymi lub mokrą słomą. Na wierzch kładzie się perforowaną folię, która powinna zapewnić wymianę powietrza, obciąża ją kamieniami lub kawałkami drewna. Co pewien czas należy sprawdzać wilgotność i w razie potrzeby ostrożnie polewać nakrycie wodą. Temperatura przekraczająca 30oC zabija grzybnię. Można temu zapobiec ustawiając ocieniający daszek. Optymalna temperatura przerostu wynosi 20-24oC.
Po mniej więcej 2-6 miesiącach grzybnia przerasta klocki. Klocki zaszczepione na wiosnę lub w lecie odkrywa się w sierpniu, zaszczepione w sierpniu i wrześniu – dopiero w listopadzie. Klocki zaszczepione grzybnią twardziaka jadalnego, shii-take (Lentinula edodes) należy ustawić w zacienionym, zacisznym miejscu. Klocki zaszczepione grzybnią boczniaka ostrygowatego (Pleurotus ostreatus), zimówki aksamitnotrzonowej (Flammulina velutipes), łuszczaka zmiennego (Pholiota mutabilis) i polówki wiązkowej (Agrocybe cylindracea) powinno się najlepiej zakopać w zacienionym miejscu, na głębokość około 20 cm, ponieważ gatunki te wymagają kontaktu z glebą. Czerpią z niej niezbędne substancje, głównie jednak wodę. W razie dłuższych okresów suszy należy stosować nawilżanie. Plony z takiej uprawy wynoszą – zależnie od rodzaju drewna i gatunku grzyba- 15-30% masy drewna.