Grzyby stanowią ponad 100 tysięcy gatunków form materii żywej, występując we wszystkich zakątkach kuli ziemskiej. Ogromna ich większość występuje na lądzie. Do życia i rozwoju potrzebują odpowiedniej wilgotności, temperatury (15-30°C) i podłoża. Saprofity i pasożyty korzystają z podłoża obumarłego, bądź żywego, z którego pobierają związki pokarmowe potrzebne do dalszego wzrostu.
Właściwym organizmem grzybów jest grzybnia składająca się z nitkowatych strzępek. To co nas najbardziej interesuje to owocniki, które są organizmami wytwarzającymi zarodniki, przy pomocy których grzyby rozmnażają się.
Grzyby są źródłem witamin grypy B większym niż u niektórych warzyw. Zawierają także witaminy B12 oraz D, których pozbawione są rośliny. Posiadają łatwo przyswajalne składniki mineralne jak: potas, wapń, fosfor i magnez oraz pierwiastki śladowe np. żelazo, fluor, miedź, mangan, kobalt i tytan.
Wiele grzybów posiada substancje czynne znane od wieków w medycynie Wschodu. Obecnie na świecie obserwuje się coraz większe zainteresowanie grzybami jako źródłem w pozyskiwaniu leków w walce z chorobami cywilizacji i produkcją skutecznych szczepionek stosowanych powszechnie w medycynie.
W handlu można uzyskać preparaty grzybowe w postaci sproszkowanej, suszu, tabletek w kapsułkach, w mieszankach jako suplementy diety korzystnie wpływające na układ odpornościowy, serce, redukcję nadwagi, wspomagające w leczeniu dodatkowym niektórych chorób leczonych konwencjonalnie (w porozumieniu z lekarzem).
Grzyby witalne i lecznicze stanowią grupę, która zyskuje coraz większe zainteresowanie w uprawie amatorskiej.
Grzyby te nawet na małą skalę przy odrobinie staranności można uprawiać w małych gospodarstwach przydomowych stosując się do instrukcji otrzymanej przy zakupie grzybni.
Potrzebne: pomieszczenie gwarantujące optymalne warunki wzrostu i rozwoju grzybni, podłoże (słoma, drewno, trociny) i trochę staranności. Amatorska produkcja grzybów witalnych i zdrowotnych oprócz satysfakcji daje korzyści kulinarne, a spożywanie świeżych grzybów przynosi efekty przy zwalczaniu chorób cywilizacyjnych, które podamy w wykazie poszczególnych gatunków.
PRZYKŁADY GRZYBÓW WITALNYCH I LECZNICZYCH:
Boczniak (Pleurotus ostreatus)
Jest grzybem pochodzącym z Chin. Obecnie uprawiany jest na całym świecie. W warunkach naturalnych rośnie na pniakach topoli i wierzb. Owocuje w niskiej temperaturze. Uprawia się go na podłożu ze słomy. Świeże grzyby i susz zawierają białko , tłuszcz i węglowodany oraz potas i fosfor, witaminy C,B (niacyna, ryboflawina, tiamina), witaminy B 12. grzyby zawierają dość dużo kwasu olejowego, kwasu linolenowego oraz składniki obniżające poziom cholesterolu we krwi wzmacniające ściany naczyń krwionośnych. Naukowcy japońscy wykazali, że ekstrakt z boczniaka zawierający aktywną substancję – pleuran może powodować zmniejszenie guzów nowotworowych. U ludzi chorych na cukrzycę długotrwałe spożywanie boczniaków powoduje obniżenie poziomu cukru we krwi.
Czernidłak kołpakowaty (Coprinus comatus)
Jest grzybem pospolitym. Występuje w małych grupach od wiosny do jesieni w ogrodach i parkach. Młode owocniki są białe o wydłużonym jajowatym kształcie kapelusza – bardzo smaczne. Uprawę czernidłaka prowadzimy podobnie jak uprawę pieczarki na parapetach, w skrzynkach, workach a nawet w dużych donicach na podłożu pochodzącym z przefermentowanego obornika końskiego. Owocniki czernidłaka dostarczają białka , tłuszczów, witaminy B1, B2, C, niacyny oraz miedzi, cynku, wapnia, potasu i magnezu. W Europie wykorzystywany był do leczenia hemoroidów. Ma korzystny wpływ na przebieg cukrzycy i towarzyszących jej objawów. Eksperymenty prowadzone w Chinach wykazały, że po zastosowaniu wyciągu z czernidłaka kołpakowatego zostało zatrzymane narastanie guzów nowotworowych.
Łuskowiak nameko (Pholiota nameko)
Jest jednym z podstawowych grzybów uprawianych w Chinach, Korei, Japonii. W Polsce nie występuje w warunkach naturalnych, ale uprawia się go także amatorsko. Owocniki występują kępkami, które z czasem pokrywają całą dostępną powierzchnię. Łuskowiaka uprawia się na drewnie pochodzącym z drzew liściastych, a także na trocinach. Posiada właściwości lecznicze: obniżające poziom złego cholesterolu, reguluje ciśnienie krwi, układ nerwowy, układ pokarmowy, antynowotworowe, antyzakrzepowe, antybiotykowe i antywirusowe. Reguluje pracę wątroby i nerek. Wzmacnia układ immunologiczny.
Pieczarka (Agaricus)
Najbardziej rozpowszechniony i znany grzyb hodowlany. Uprawiany na skalę przemysłową w wielu krajach. Powszechnie stosowany w przemyśle spożywczym w postaci świeżej, rzadko jako suszony. Wykorzystuje się go w kuchni jako dodatek do dań głównych, zup, sałatek, sosów, itp. Występuje na łąkach i pastwiskach. Uprawia się go na podłożu z nawozu końskiego.
Pieczarka blazei ABM (Agaricus blazei Murill)
Pochodzi z lasów tropikalnych Brazylii. Niedawno odkryty. Ze względu na jego wyjątkowe zdolności lecznicze zaczęto ten grzyb hodować na większą skalę. Naukowcy z Japonii i USA opublikowali kilka sprawozdań z badań nad tym grzybem. Obok witamin i składników mineralnych ABM zawiera największa ilość polisaharydów ze wszystkich znanych grzybów witalnych., a przede wszystkim beta-D-glutan. W preparacie substancje te mają niezwykle wysokie stężenie. Ekstrakt używany jest przy ciężkich chorobach. W przypadku wielu chorób nowotworowy grzyb działa bardzo skutecznie hamując wzrost raka i powodując remisję. Okazał się szczególnie pomocny przy poddanym wszelkiej terapii raku wątroby, marskości wątroby, raku piersi i wirusowym zapaleniu wątroby B i C. Dotyczy to także tych przypadków, kiedy nie można zastosować radioterapii, chemioterapii, czy leczenia operacyjnego. ABM pomaga także w przypadku przewlekłego zapalenia wątroby. Możliwa jest rekonstrukcja zakłóconych funkcji przy stałym zażywaniu grzyba. Zażywanie większych ilości niż zalecane nie powoduje skutków ubocznych.
Polówka wiązkowa (Agrocybe cylindreacea)
Grzyb uprawiany już w starożytności. Występuje od maja do października kępkowato na żywym i martwym drewnie drzew liściastych, głownie topoli i wierzby, na pniach i ściętych balach. Znana głownie w krajach śródziemnomorskich . Młoda polówka ma kapelusz ciemnobrązowy o powierzchni gładkiej, później jaśniejący do koloru beżowego. Amatorsko uprawia się ją na drewnie i trocinach. Na otwartym terenie owocniki zbiera się przez 3-4 lata. Można polówkę uprawiać na sieczce słomy żytniej w pomieszczeniach i w ogrodzie. Polówka wiązkowa jest grzybem jadalnym o przyjemnym intensywnym zapachu i smaku, dodawany do wielu dań obiadowych i zup, sałatek, sosów.
Reishi – Lakownica lśniąca (Ganoderna lacidum)
Kapelusz owocnika, osadzony na trzonie najczęściej bocznym średnicy 6-20 cm, lśniący żółtoczerwony później ciemniejący. Rośnie pojedynczo lub w grupach na pniach drzew liściastych najczęściej dębach. Reishi jest grzybem leczniczym. Pozyskane leki z tego grzyba stosuje się w chronicznej żółtaczce, astmie i bronchicie. Leczono nim także bezsenność, schorzenia żołądka, stany zapalne stawów i nerek. We współczesnej medycynie chińskiej lakownicy używana jest jako środek wzmacniający siły organizmu, pomagający także w przypadkach chorób nowotworowych, obniżający krzepliwość krwi. Przeciwnowotworowe działanie grzyba oficjalnie potwierdziły Japonia i Australia. Preparaty lecznicze pozyskane z ganoderma lacidum łagodzą skutki dolegliwości związane z radioterapią. Grzyby te są doskonałym źródłem białka, błonnika, polisaharydów i trójterpyny, witamin z grupy B oraz wapnia, cynku, manganu, żelaza i miedzi. Zawarte w nich substancje korzystnie wpływają na prawidłowe funkcjonowanie układu immunologicznego.
Shiitake (Lentinula edodes)
Występuje na terenach Azji Wschodniej w stanie wolnym. Uprawiany jest od dawna w pomieszczeniach. Podłożem do uprawy są martwe kłody drzew. Grzyb ten jest koloru brązowego, jego kapelusz dorasta do średnicy 25 cm. Bardzo smaczny. Spożywa się go w stanie świeżym, suszonym oraz marynowanym. Obróbce termicznej poddaje się go bardzo krótko w przeciwnym razie twardnieje. Shitake – w Japonii od kilkuset lat stosowany jest do leczenia między innymi guzów, chorób serca, wysokiego ciśnienia, otyłości, przeziębień, problemów starzenia się. Przeciwnowotworowe działanie grzyba shitake zostało udowodnione w latach 60-tych XX wieku dzięki eksperymentom przeprowadzonym w Krajowym Instytucie Badań Raka w Tokio. Obecnie wraz z chemioterapią stosuje się wyciąg z shitake przy leczeniu nowotworów, by zmniejszyć toksyczne działanie leków na zdrowe komórki. Substancje zawarte w grzybach zwiększają także odporność na bakterie i wirusy m.in. na grypę oraz HIV. Zawierają witaminy D,B1,B2,B12.
Soplówka jeżowata (Hericium erinaceum)
Posiada owocnik 8-20 cm kremowy, biało – kremowy gęsto pokryty długimi, gęstymi i miękkimi kolcami. Rośnie jesienią w lasach liściastych na pniach buków i dębów, także na jabłoniach i orzechach włoskich. W Polsce bardzo rzadka i podlega ochronie. Grzyb jadalny w Chinach upraiwany od dawna. Posiada właściwości lecznicze. Hericum można hodować podobnie jak shitake, Reishi i inne w ogrodzie lub na balkonie. W celach leczniczych zalecane spożycie to 100g świeżych grzybów lub 10g grzybów suszonych. Badania w Niemczech potwierdziły właściwości lecznicze i profilaktyczne w następujących chorobach: rak żołądka, nieżyt żołądka, wrzody żołądka, wrzody dwunastnicy, rak przełyku. Soplówka zwiększa odporność organizmu, działa przeciwzapalnie i przyspiesza gojenie ran. Zawiera pierwiastki śladowe takie jak: cynk, żelazo, selen i inne. Posiada wiele minerałów, witamin. Nie są znane żadne efekty uboczne zażywania tego grzyba.
Maitake – Żagwica listkowata (Grifola frondosa)
Owocnik w postaci kępki o średnicy 15-100 cm. Od grubego trzonu wyrastają liczne odnogi zakończone kapelusikami zachodzącymi na siebie, koloru żółtego, orzechowego, brązowego. Owocuje od sierpnia do października w lasach mieszanych przeważnie przy dębach. Bardzo rzadki objęty ochroną w Polsce. Grzyb uprawiany w hodowlach, wykorzystywany do produkcji leków i parafarmaceutyków. Prof. Dr Hiroaki Nanba (prowadzący katedrę mikrobiochemii na uniwersytecie w Ko be (Japonia)) przebadał właściwości lecznicze Maitake i wskazuje jego oddziaływanie na następujące choroby:rak, AIDS, zapalenie wątroby, wysokie ciśnienie krwi, cukrzyca. Z uwagi na wysokie walory lecznicze ostatnio szeroko badany w wielu laboratoriach świata.
W NASZEJ OFERCIE POSIADAMY SZEREG GRZYBNI GRZYBÓW WITALNYCH, LECZNICZYCH